Powroty dżumy

Epidemie dżumy bardzo często pojawiały wśród dawnych populacji, jednak szybko też wygasały. Działo się tak dlatego, iż zazwyczaj po kilku miesiącach brakowało żywiciela, dzięki któremu bakterie wywołujące chorobę mogłyby przetrwać. Dżuma powracała kilkunastokrotnie, najczęściej do Europy. Jej największe natężenie miało miejsce w wiekach XIV – XVII. Jak podają uczeni, epidemia występowała w każdym roku w latach 1346–1671.

Kolejna epidemia dżumy cechowała się natomiast kilkuletnimi przerwami. Pojawiała się w latach 1360–1363, 1374, 1400, 1438–1439, 1456–1457, 1464–1466, 1481–1485, 1500–1503, 1518–1531, 1544–1548, 1563–1566, 1573–1588, 1596–1599, 1602–1611, 1623–1640, 1644–1654 i 1664–1667. Kolejne epidemie dżumy coraz bardziej odsuwały się od Europy, jednak nie oszczędzały niektórych miast, np. Paryża, Amsterdamu, Wiednia czy Londynu. Epidemia upodobała sobie także Moskwę, w której wybuchała średnio co 5-6 lat.

Zaraza była przenoszona głównie przez żołnierzy, który brali udział w ciągłych w tamtym okresie wojnach.